De Dans van Doelen: Een onderzoek naar het verband tussen doelen, welzijn en motivatie

‘’In het doolhof van doelen, groei ik als een zonnetje in de zolen’’

Introductie

Tijdens het Traineeship van High Select ben je veel bezig met jezelf ontwikkelen aan
de hand van verschillende projecten, trainingen, workshops en coaching. Daar horen ook
concrete ontwikkeldoelen bij. Door voor jezelf gericht te bepalen wat je wil leren en hoe je dit
gaat doen, geeft dit focus en richting in je leerproces. Op die manier kun je het optimale uit je
Traineeship halen en daarmee uit jezelf. Ook dragen het opstellen, het nastreven en behalen
van doelen bij aan welzijn en motivatie. De ontwikkeldoelen en het opstellen daarvan bespreek
je samen met je Traineebegeleider en de voortgang van het behalen van de doelen bespreek je
in een ontwikkelgesprek.

Ik hoop met deze paper achtergrondinformatie te geven over (ontwikkel)doelen voordat ermee
aan de slag wordt gegaan. In deze paper wordt dieper ingegaan op het verband tussen
doelen, welzijn en motivatie en de verschillende categorieën van ontwikkeldoelen.

Grit als factor voor het stellen en behalen van doelen

Duckworth en haar collega’s (2007) introduceerden het concept ‘Grit’ als een eigenschap die bestaat uit vastberadenheid en Passie voor langetermijndoelen. Grit wordt gezien als een belangrijke factor voor het stellen en behalen van doelen, ongeacht de obstakels die zich voordoen. Het idee van vastberadenheid en Passie voor langetermijndoelen impliceert een continue inspanning om vaardigheden te verbeteren, nieuwe doelen te stellen en obstakels te overwinnen. Het onderzoek benadrukt het belang van doorzettingsvermogen en toewijding aan langetermijndoelen als essentiële elementen van motivatie en prestatie. Grit is een indicatie van intrinsieke motivatie. Het ervaren van doorzettingsvermogen en Passie voor doelen kan bijdragen aan een gevoel van voldoening en welzijn (Duckworth et al., 2007).

PERMA-theorie

Martin Seligman (2011) gaat dieper in op het begrip welzijn en hoe dit in verband staat met
doelen. Hij richt zich op de ‘PERMA-theorie’, de vijf elementen van welzijn:
1. Positieve emotie (Positive Emotion): Het gaat hier om het ervaren van positieve emoties, zoals vreugde, dankbaarheid en tevredenheid.
2. Betrokkenheid (Engagement): Dit betekent het opgaan in activiteiten waarin we volledig worden meegesleept, waarin we flow ervaren en onze vaardigheden in lijn zijn met de uitdagingen.
3. Relaties (Relationships): Positieve relaties en sociale verbondenheid zijn belangrijk voor ons welzijn.
4. Betekenis (Meaning): Het zoeken naar betekenis en doel in het leven, het streven naar iets dat groter is dan onszelf.
5. Resultaat (Achievement): Het bereiken van doelen en het ervaren van competentie en meesterschap in verschillende aspecten van het leven.

Seligman pleit voor een bredere kijk op welzijn, waarbij het niet alleen gaat om het
maximaliseren van positieve emoties, maar ook om een dieper en duurzamer welzijn door
middel van de bovengenoemde elementen (Seligman, 2011).

Het verband tussen doelen en welzijn

Seligman benadrukt dat het proces van gericht werken aan doelen op zichzelf een bron van
geluk en tevredenheid kan zijn. Het is hierbij belangrijk dat de gestelde doelen in lijn zijn met
persoonlijke waarden en sterke punten. Het gericht werken aan doelen omvat het nastreven
van uitdagingen, het ontwikkelen van vaardigheden en het ervaren van persoonlijke groei in de
loop van de tijd. Hierdoor worden ook bestaande competenties aangescherpt. Ook wordt er
geconstateerd dat het bereiken van doelen een gevoel van richting en voldoening geeft.
Uiteindelijk draagt het bereiken van doelen ook bij aan een groter geheel van meesterschap in
verschillende aspecten van het leven (Seligman, 2011).

Het verband tussen doelen en motivatie

Het verband tussen doelen en motivatie is complex en veelzijdig. Doelen zijn vaak de drijvende kracht achter motivatie en tegelijkertijd is motivatie belangrijk voor het succesvol bereiken van doelen. Allereerst kan motivatie onderverdeeld worden in intrinsieke en extrinsieke motivatie. Intrinsieke motivatie betekent het bezig zijn met activiteiten die intrinsiek bevredigend zijn, zonder externe beloningen. Extrinsieke motivatie gaat om gedrag dat wordt gemotiveerd door externe beloningen of vermijding van straffen, niet door de activiteit zelf (Ryan & Deci, 2000). Intrinsieke en extrinsieke motivatie kunnen beide leiden tot het opstellen en nastreven van doelen.

Aan de andere kant geeft het stellen van doelen richting aan inspanningen en creëert een duidelijk beeld van wat iemand wil bereiken. Deze helderheid kan een stimulans zijn voor motivatie omdat het een concrete focus biedt. De Goal Setting Theory van Locke en Latham (2002) suggereert dat specifieke, meetbare, acceptabele, realistische en tijdgebonden (SMART) doelen effectiever zijn bij het stimuleren van motivatie dan vage doelen. Uiteindelijk kan het bereiken van doelen dienen als een beloningssysteem dat de intrinsieke motivatie versterkt, omdat het ervaren van succes een gevoel van competentie en voldoening kan geven (Locke & Latham, 2002).

Definitie en categorieën van ontwikkeldoelen

Ontwikkeldoelen zijn specifieke doelstellingen die een persoon of een organisatie
stelt om zijn/ haar vaardigheden, kennis, prestaties of algemeen welzijn te verbeteren. Deze doelen
kunnen betrekking hebben op professionele Ontwikkeling, persoonlijke groei, educatie,
gezondheid en meer. Er zijn vijf algemene categorieën waarover een (SMART) ontwikkeldoel kan
worden opgesteld:

1. Professionele Ontwikkeling (Northouse, 2015):
   • Het verbeteren van vaardigheden op het gebied van samenwerking, leiderschap, communicatie etc.
   • Het behalen van specifieke certificeringen of kwalificaties.
   • Het ontwikkelen van expertise in een bepaald vakgebied.
2. Persoonlijke Groei (Masten, 2001):
   • Het verbeteren van emotionele intelligentie en zelfbewustzijn.
   • Het ontwikkelen van veerkracht en stressmanagementvaardigheden.
   • Het opbouwen van gezonde gewoonten en levensstijlveranderingen.
3. Educatie (Biggs & Tang, 2011):
   • Het behalen van specifieke academische prestaties.
   • Het uitbreiden van kennis op een bepaald gebied door middel van zelfstudie of formele opleiding.
4. Gezondheid en Welzijn (Diener & Chan, 2011):
   • Het bereiken van specifieke gezondheids- of fitnessdoelen.
   • Het verbeteren van de algemene welzijn en levenskwaliteit.
5. Carrière (Dweck, 2006):
   • Het nastreven van bepaalde loopbaandoelen, zoals een promotie of carrièreverandering.
   • Het ontwikkelen van netwerkvaardigheden en zakelijke connecties.

Bronnen

Biggs, J. B., & Tang, C. (2011). “Teaching for Quality Learning at University.” McGraw-Hill Education.

Diener, E., & Chan, M. Y. (2011). “Happy people live longer: Subjective well-being contributes to health and longevity.” Applied Psychology: Health and Well-being, 3(1), 1–43.

Duckworth, A. L., Peterson, C., Matthews, M. D., & Kelly, D. R. (2007). Grit: Perseverance and passion for long-term goals. Journal of Personality and Social Psychology, 92(6), 1087–1101.

Dweck, C. S. (2006). “Mindset: The New Psychology of Success.” Random House.

Locke, E. A., & Latham, G. P. (2002). Building a practically useful theory of goal setting and task motivation: A 35-year odyssey. American Psychologist, 57(9), 705-717.

Masten, A. S. (2001). “Ordinary magic: Resilience processes in development.” American Psychologist, 56(3), 227–238.

Northouse, P. G. (2015). “Leadership: Theory and Practice.” Sage Publications.

Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78.

Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. Free Press.

/ Iris Leijzers Vis

MSc Human Resource Management
BSc International Business & Management

High Select biedt jonge academici de mogelijkheid om vanuit een Traineeship gedurende twee jaar brede kennis en ervaring op te doen binnen de zorgsector. Tegelijkertijd biedt High Select organisaties en instellingen binnen de zorgsector de mogelijkheid om voor specifieke projecten medewerkers op tijdelijke basis aan te trekken met elders in de sector opgedane relevante kennis en ervaring.